EFEMERA NEDİR?

Kelime anlamı olarak kısa süreli, günlük, geçici anlamlarına gelen ephemera (efemera), gündelik yaşamda kullandığımız özellikle kağıt türünde malzemelerin biriktirilmesi şeklinde ortaya konan bir koleksiyon türü. Bu malzemeler faturalardan tutun da biletlere, etiketlere, mektuplara yani her türlü kağıtlara kadar uzanıyor. BuKelime anlamı olarak kısa süreli, günlük, geçici anlamlarına gelen ephemera (efemera), gündelik yaşamda kullandığımız özellikle kağıt türünde malzemelerin biriktirilmesi şeklinde ortaya konan bir koleksiyon türü. Bu malzemeler faturalardan tutun da biletlere, etiketlere, mektuplara yani her türlü kağıtlara kadar uzanıyor. Bu tür biriktirmeler yapana da efemerist deniyor. tür biriktirmeler yapana da efemerist deniyor.




Samuel Pepys

Tarihte bilinen ilk efemerist Samuel Pepys adında günlükleriyle ünlü bir İngiliz. Öyle ki portresi Ephemera Derneği'nin amblemi olarak kabul edilmiş, adına düzenlenen bir madalya bu konuda birikimler yapanlara verilmeye başlanmış. Çeşitli edebiyat ürünleri , etiketler toplayan Pepys’den sonra ise kitap kapakları biriktiren ve tutkusu uğruna kitapları kapaklarından ayırmayı göze almış İngiltere Antikacılar Derneği’nin kurucularından John Bagford adı anılmakta efemerist olarak. Thomas Percy, Isaiah Thomas , Jefferson Burduck ve dört yüz bin parçadan oluşan koleksiyonu çeşitli müzelerde sergilenen Amerikalı ev kadını Bella C. Landauer efemerist ararsak karşımıza çıkacak isimlerden. Dünyanın en geniş eferma koleksiyonu ise Bodleian Library’de 1968’den beri sergilenmekte yazılanlara göre.





Spor Toto Kuponu

Türkiye’de eferemanın tarihi gelişimi ise matbaa kullanımı, kağıt sanayinin gelişimi vb ile yakın ilşkili elbette. O yüzden çok eskilere gidemiyoruz. Hatta bizde biriktirmek ya da değerlendirmek şöyle dursun sahip olduğumuz belgeleri nasıl bir cömertlikle (!) saçtığımızı linkini verdiğim yazıdan mutlaka okuyun derim. Türkiye’de bu işi sistemli ve bilinçli bir şekilde yapan ilk efemerist olarak Herman Boyacıoğlu adı karşımıza çıkmakta. 350 bin adetlik kartpostal koleksiyonuyla dünya kartpostal koleksiyoncuları arasına girmiş Boyacıoğlu. 1971’de İstanbul’da kartpostal sergisi açan ilk kişi olmuş. Daha yakın tarihli bir bilgi de ilk efemera müzemizle ilgili.





Diploma


Efemerist Diploması sahibi Hüseyin Keleş, 1954 yılında pul koleksiyonculuğuyla başladığı toplama işinin alanını genişleterek 1700’lü yıllara ait olanlar dahil on bine yakın gazete, çeşitli banka evrakları, karne, tapu biriktirmiş. Türkiye’nin ilk efemera müzesini Kuşadası’nda açmak için girişimde bulunmuş. Türkiyede ilk derrnek ise Ephemera Derneği (Kâğıt Arkeologları) adıyla kurulmuş ve ilk müzayedesini 1996 yılında yapmış. Şimdilerde ise eskiye oranla daha çok efemera müzayedelerine, internet sitelerinde yapılan satışlara ya da efemera günlerine rastlamak mümkün. Bu “toplama” işi daha bilinçli ve ciddi bir işe dönüşmeye başlamış bile. Aslında çoğumuz, en azından fotoğraflarla kişisel tarihimize ilişkin belgeler biriktiriyoruz zaten. Karnelerini ya da aldığı teşekkür/takdirleri saklamayanımız var mıdır aramızda?

Geri Dön